بررسی مبانی و شاخصهای قدرت در فضای مجازی
دوره آموزش مقدماتی شناخت ارکان و ساختار فضای مجازی
دریافت فایل متنی
اشاره: همانظور که رهبر انقلاب فرمودند: «امروز قوت در فضای مجازی حیاتی است»، باید چگونگی قدرتمند شدن در این فضا مورد بررسی قرار گیرد. در عصر حاضر فناوری اطلاعات و ارتباطات بخش بزرگی از زندگی بشر را تحت تأثیر خود قرار داده است.
از این رو خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا برای بررسی چگونگی قدرتمند شدن در فضای مجازی به گفتگو با حجت الاسلام کهوند، کارشناس رسانه و فضای مجازی پرداخت.
رسا: جایگاه پیامرسان را فرهنگ جامعه چگونه ارزیابی میکنید؟
کهوند: جایگاه پیامرسانها یا شبکههای اجتماعی در ذائقهسازی، ذائقهسنجی، فرهنگسازی و سمت و سو دادن به افکار عمومی است. شبکهی اجتماعی سبک زندگی میسازد یا با یک سبک زندگیای مقابله میکند و از این جهت که میتواند افکار عمومی را بسیج کند و به سمت خاصی سوق دهد، جایگاه پیامرسان در سرویسهای مبتنی بر فناوری اطلاعات جایگاه ویژهای هست.
رسا: با رعایت چه نکاتی ما می توانیم به قوت در فضای مجازی برسیم؟
اول؛ اگر این پیامرسان یا شبکه اجتماعی متعلق به خودتان باشد، شما بخشی از قدرت را در اختیار گرفتید. این قدرتها شامل: قدرت بسیج عمومی و قدرت مقابله با جنگ نرم دشمن در همان بخشاش؛ یعنی جنگ نرمی که صرفا در پیامرسانها نیست. این جنگ نرم در بازیهای ویدئویی هم هست، در ایمیلها هست، در ماهواره هست، در مجلات، روزنامهها و سایتها هم هست. ما همه چیز را به پیامرسان محدود نمیکنیم. آن بخشی که مربوط به پیامرسان میشود اگر مال خود شما باشد، شما بخش قابل توجهی از مؤلفهی قدرت را در اختیار گرفتی.
دوم؛ پیامرسان و شبکه اجتماعی زمانی مؤلفه قدرت را در فضای مجازی برای شما به دست میآورد که علاوه بر اینکه مدیریتاش در اختیار شما باشد، ساختار آن هم متناسب با فرهنگ و نیازمندیهای کشور طراحی شده باشد. فعلا متأسفانه ما این پیامرسانها و شبکههای اجتماعی که جایگزین خارجی آمده، صرفا مدیریتاش در اختیارمان است. تقریبا هیچکدام از اینها نیامدهاند متناسب با نیاز و مؤلفههای فرهنگی و اسلامیمان ساختارهایشان را عوض کنند.
مثالی عرض میکنم: فرض بفرمایید کفار دستگاهی برای کار کشاورزی طراحی کردند، با توجه به شرایط اقلیمی کفار، دستگاهی که برایشان مفید است و به دردشان میخورد، تراکتور هست و فرض بفرمایید ویژگی اقلیمی ما همهاش شبیه شمال کشورمان است. با توجه به این، آیا تراکتور بهترین ابزاری است که میتواند با توجه به اقلیم شمال برای کشاورزی به کار بیاید؟ آیا نباید دستگاه کشاورزی با توجه به شرایط اقلیمی ما طراحی شود؟
فعلا ساختار پیامرسانها و شبکههای اجتماعی، چه فیلم محور مثل آپارات چه عکس محور مثل روبیکا و هورسا و و نزیکا و امثالهم. چه جایگزین فیس بوک مثلا کلوب درست کردیم. چه به جای تلگرام و امثالهم ما ایتا و بله و گپ و سروش درست کردیم. اینها همان ساختار است. مشکل این هست که این همان ساختار است ولی چون مدیریتاش برای خودمان است، یک قدم بسیار مهمی برداشته شده.
سوم؛ باید پیوستهای فرهنگی امنیتی اقتصادی برای آن در نظر گرفته شود. یعنی ما یک کاری کنیم که از نظر فرهنگی، اقتصادی و امنیتی بیشترین نفع و کمترین ضرر را داشته باشیم. باید این پیوستها نوشته شود و اینها از الزامات است. باید مطرح شود که چگونه ما میتوانیم آسیبهای امنیتی، فرهنگی و اقتصادی را به شدت کاهش دهیم و چگونه میتوانیم از این بستر استفاده کنیم برای افزایش این قدرتها.
اگر این سه نکته درباره پیامرسانها مطرح شود، پیامرسان قطعا جایگاه ویژه خودش را در افکار عمومی، ذائقهسازی و هدایت و جهتدهی به سمت سبک زندگی اسلامی – ایرانی خواهد داشت.
رسا: حضور فعالین مجازی را در پیامرسانهای ساخت خارج امثال تلگرام، اینستاگرام و توئیتر را چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا حضور این افراد لازم است؟ تا چه میزان تأثیرگذار هستند و چه آسیبهایی دارد؟
کهوند: ما تا تحقق منویات رهبر انقلاب در بحث فناوری اطلاعات که گام نخست و مهماش راه اندازی شبکه ملی اطلاعات است، تا آن راه بیافتد یکسری از مخاطبان در سرویس های خارجی فعال در داخل کشور مثل تلگرام و یکسری سرویسهایی که ظاهرا بعد جهانی دارد مثل توئیتر و اینستاگرام هستند.
حکم اولیهی ورود به سرویسی که جایگزین داخلی دارد، حرام است. شما می توانید عین فتوای آقا را از سایت خامنه ای دات ای آر پیدا کنید.]1[
رسا:آیا این حکم استثنا بردار نیست؟
کهوند: بله استثنا هم دارد. از باب ضرورت میشود وارد شد. مثل کتب ضالّه هست که خرید و فروش و نگهداریاش حرام است. اما یکسری از افراد مثل عالمان دینی استثنا میشوند یعنی میتوانند بخرند، میتوانند نگهاش دارند و میتوانند بخوانند البته برای اینکه ردّیه را بر آن بزنند.
از باب اضطرار یک عده ای استثنا می شوند و میتوانند ورود کنند. بنابراین یک کار بسیار مهم این است که ما به زبان علمی با زبان اقناعی که مخاطب بپسندد و بپذیرد و قبول کند باید مردم را از ورود به سرویسهای غیربومی نهی کنیم. یعنی متوجه باشند که این منکر است و آسیب و ضرر دارد.
رسا: کسانی که از باب اضطرار به عنوان افسران جوان جنگ نرم باید در سرویس خارجی فعال باشند چه ملزوماتی را باید رعایت کنند؟
کهوند: لازمهی فعالیت در سرویس خارجی دو تا معرفت و دو تا مهارت است.
معرفت اول؛ شناخت فناوری اطلاعات است. یعنی خود فضای مجازی را شما باید بشناسی. شما باید بدانید کجا دارید میجنگید. این اقتضائاتی دارد، شرایطی دارد. مثلا کار کردن در توییتر با نوع کار کردن در یوتیوب متفاوت است. اقتضائات اینستاگرام با تلگرام متفاوت است. مخاطبشناسی در هر کدام متفاوت است. جریانسازی در هر کدام متفاوت است.
معرفت دوم؛ شناخت اسلام و معارف اسلامی است. شما میخواهی بروی چیکار بکنید؟ چه چیزی میخواهی بگویی؟ افسر جنگ نرمی که ارتزاق نکند از سرچشمه اسلام، از قرآن، از روایت، از علمای اسلام، اندیشههای امام و حضرت آقا، اندیشههای شهید مطهری و سایر بزرگوران عرصه علم و معرفت؛ اگر به اینها آشنا نباشد، در اکثر موارد قطعا از نظر محتوایی خطا خواهد کرد. یا اسلام سکولار معرفی میکند یا اسلام آمریکایی معرفی میکند یا اسلام داعشی معرفی میکند یا در ذهن مخاطب شبهه درست میکند.
مهارت اول؛ مهارت تولید محتوا است. اگر کسی خواست برود در توییتر بنویسد، کوتاهنویسی بلد باشد. مثلا در توییتر شما چند کاراکتر محدود در یک پیام میتوانید بنویسید. باید بلد باشید چگونه مطلب را در این کاراکترهای محدود بنویسید. آن کسی که مهارت کوتاه نویسی در توییتر ندارد، عمدتا حضور او بی فایده بلکه پر ضرر است. کسی که میخواهد برود در اینستاگرام باید بلد باشد عکس نوشته تولید کند. اگر کسی خواست برود در یوتیوب باید تدوین بلد باشد. کسی که میخواهد بجنگد باید جنگیدن بلد باشد. اگر شمشیر نمیتوانی بزنی در میدان جنگ چکار میکنی؟
مهارت دوم؛ مهارت توزیع محتوا است. ما در اینجا خیلی لنگ هستیم. عزیزان ما اگر در تولید محتوا هم حرفهای هستند، در توزیع محتوا غالباً نشان دادهاند که ناکارآمد هستند. حضرت آقا گله میکنند از نهادهای تبلیغی کشور و جلسه میگذارند با مسئولین عالی نهادهای تبلیغی کشور و این جمله را میفرمایند: «دستگاههای مختلفی در فضای مجازی حضور دارند اما حضور در این فضا باید یک حضور جریانساز باشد.» چرا طرف مقابل ما جریانساز است و چرا ما جریانساز نیستیم؟
یک بخشیاش بر میگردد به اینکه ما توزیع محتوا را در زمین دشمن بلد نیستیم. ممکن است این افسر جنگ نرم ما بیاید در ایتا با همان مهارتهایی که دارد، در توزیع محتوا خیلی موفق باشد اما وقتی در تلگرام میرود، ناگهان میبینیم که ایشان فلج میشود. علت این است که اساساً شیوهی جنگیدن و توزیع محتوا در سرویس خارجی با داخلی متفاوت است.
رسا: حساسیت فعالین مجازی نسبت به حفاظت اطلاعات شخصی باید چگونه باشد؟
کهوند: بسیاری از کسانی که میروند در زمین دشمن میجنگند گمان میکنند، با یک فیلتر شکن همهی فناوری اطلاعات را دور زدند و یک محیط گمنام و بینام و نشان را برای خودشان درست کردند. البته اینها بهتر از کسانی هستند که با نام و نشان خودشان در این فضا کار میکنند.
آیا با یک فیلترشکن ما گمنام میشویم! خیر. زیرا در محیط مجازی دو نوع IP هست یکی IP نرم افزاری که با فیلتر شکن عوض میشود و شما میتوانید از سایتهای فیلتر شده عبور کنید و به آن پایگاه وصل شوید. اما یکسری شناسههای سخت افزاری وجود دارد. اما چرا میگویم شناسه! زیرا بعضیها فکر میکنند صرفاً شناسه سخت افزاری MAC addressاست. MAC addressکه قابل عوض کردن است، تنها شناسه نیست و چندین شناسه سخت افزاری روی دستگاه وجود دارد.
برای Bluetooth، برای Wi-Fi، برای GPS، برای Motherboard، برای شیار سیم کارت و... برای هرکدام شناسه سخت افزاری جدایی وجود دارد. اولین باری که کاربر با این دستگاه به اینترنت وصل میشود تمام این شناسهها تجمیع میشود و این میشود کد انحصاری آن دستگاه و کاربر را با این کد انحصاری میشناسند.
آقا روی رایانه یا تلفن همراهاش در بانکداری الکترونیک است، کل اطلاعات خانوادگیاش در دستگاهاش هست، پیامکهایش هست، تماسهایش هست، مخاطبیناش هست. یعنی به تمام معنی کنترل کنندگان فضای مجازی که آخر آن بر میگردد به آژانسهای امنیتی مثل NSA میدانند او چیست، کجاست، چه فکری میکند، نقاط قوتاش و نقاط ضعفاش چیست، مسائل مالی، مسائل ارتباطیاش، مسائل عاطفیاش، مسائل زندگیاش و خصوصیاش را، همهاش را میدانند. چنین تلفن همراهی امکان فیلمبرداری دائم دارد. گوشی امکان ضبط دائم و بدون اجازه صدا را دارد. میتوانند اطلاعات ما را در اختیار طرف خارجی قرار دهد.
در محیط مجازی شما را با IP نرم افزاری نمیشناسند بلکه با IP سخت افزاری میشناسند. وقتی با دستگاهی که هویت شما در آن معلوم است وارد زمین دشمن میشوید، مثل این میماند که شما برای انتقام از حاج قاسم سلیمانی وارد خاک آمریکا میشوید منتها سربند یازهرا(س) روی پیشانی بستید، اسلحه دست راست، پرچم جمهوری اسلامی دست چپ، با لبیک یا خامنهای به خط میزندی. و این فاجعهبارترین مدل جنگیدن در فضای مجازی است. علت شکست اکثر جریانهای انقلابی در محیط مجازی مجازی این است که هویتشان گمنام نیست.
نقش راهبردی «تقیه» برای فعالین مجازی
شیعه یک اصل کاربردی و بسیار مؤثر دارد که در زمان ولایت طاغوت باید از این اصل استفاده کند و اگر استفاده نکند ایماناش زیر سوال است. آن اصل «تقیه» است.
ما در تاریخ فقط یک علی ابن یقطین نداشتیم. البته علی ابن یقطین شهره شده. وقتی شما کتاب عصر حیرت آقای مطهرینیا را ببینید. در این کتاب یک بخشی را به عنوان وکلای امام دارد، نوشته است که هر امامی یک وکیل داشته و معرفی میکند. اینها کسانی بودند که تقیه میکردند. به شکلی تقیه میکردند که دستگاه استکباری نمیتوانست اینها را بشناسد. و اینها بسیار به دستگاه تشیع و ولایت خدمت میکردند. گل سر سبد اینها علی ابن یقطین است.
علی ابن یقطین در خفای خودش هم مدل عامه وضو میگرفت. به هیچ عنوان به اهل بیت اظهار ارادت نمیکرد. اگر علی ابن یقطین کوچکترین ارادتی به اهل بیت نشان میداد، قطعا حذف میشد. لازمهی حضور در آن زمین این است که شما دست از عملیات آشکار ایجابی در زمین دشمن بردارید. در زمین دشمن نباید عملیات ایجابی گسترده آشکار کرد.
نقشههای بر باد رفته
اینکه آقای رائفی پور با حمایت آقای پناهیان طوفان توییتری راه میاندازند و این هشتک که به بیش از چند میلیون توییت میرسد را اعلان میکنند و این هشتک ترند می شود؛ اما جالب اینجا هست وقتی شما میروید اثرگذاری این هشتک را مطالعه می کنید، میبینید اغلب، یا نظرها منفی بوده یا خنثی بوده و حداقل نظرها مثبت بوده است. بخاطر این هست که عزیزان ما از چند روز قبل رمز عملیات را گفتند، تاریخ عملیات را گفتند، محل عملیات را گفتند، عملیات کنندهها را هم گفتند و در واقع از قبل به دشمن گفتند که ما چه کاری میخواهیم انجام دهیم و این به نفع دشمن است و به این نحو جنگیدن خطا است.
در زمین دشمن باید تمام ملاحظات امنیتی جنگیندن در این فضا را رعایت کنیم. بسیاری از دوستان بحرینی ما که متأسفانه در چنگال آل خلیفه می افتند بخاطر این هست که این افراد بیقاعده در توییتر دارند کار میکنند.
شما نگاهی به فرایند انقلاب مصر بکنید. وقتی در مصر انقلاب میشود با فیسبوک و با همان فیسبوک انقلاب بر میگردد، بعد از آن تمام انقلابیهای تیم آقای محمد مُرسی در آن کودتا، همه از طریق فیسبوک و شبکههای اجتماعی دیگر شناسایی شدند. در ادامه این افراد یا کشته شدند یا زندانی شدند. اینها بخاطر حضور بیقاعده در فضای مجازی است.
رسا: برای اینکه در زمین دشمن گمنام باشیم، به چیزهای لازم است؟
کهوند: لازمهی این کار این هست که شما دستگاه ارتباطیتان را جدا کنید. یعنی یک موبایل دیگر، یک لپ تاب دیگر که دوربیناش را ببندید و میکروفوناش را قطع کنید. اینها همهاش باید سخت افزاری باشد و شدنی هم هست. وقتی میکروفون هم قطع شود، میشود با هندزفری کار کرد. GPS اش باید کلا حذف شود. حتی میشود BTS آن هم که همان آنتن است، حذف شود. باید با یک سیم کارت گمنام هم باشد. این دستگاه نباید در خانه مستقر باشد. محلی که شما دائما با گوشی و دستگاه دیگر حضور دارید و میدانند شما کجا هستید اصلا امن نیست و این کارها باید در یک مکان مخصوصی صورت بگیرد.
رسا: آیا شخصی که وارد اینگونه فضا میشود باید شرایط خاصی داشته باشد؟
کهوند: وقتی از حضرت آقا پرسیدند داخل تلگرام برویم یا نه؟ حضرت آقا پاسخ دادند اگر ورود هوشمندانه باشد خوب است منتها هر کسی نرود. افرادی بروند که بنیه داشته باشند. و در ادامه رهبر انقلاب مثال می زند که نشود مثل غلامی که رفت آب جوی بیاورد و آب جوی آمد و غلام را بِبُرد.
آدم با تقوا باید وارد شود. خوف از وقوع در گناه نداشته باشد. بعد حضرت آقا فرمودند کار دسته جمعه بکنید. کار دسته جمعی یعنی باید مدیریت شود. اگر شما بخواهی در زمین دشمن بجنگید بدون مدیریت قطعا کار به جایی خواهد رسید که خودی، خودی را خواهد زد. در جنگ تحمیلی هم از این کارها داشتیم.
دوستانی که میخواهند در این فضا بجنگند نباید جنگ منظم کنند. شما در زمین دشمن باید جنگ پارتیزانی بکنید. یعنی باید جنگ نامنظم کرد. اینهمه مؤلفه وجود دارد و اینها نیاز به این دارد که کسی که میخواهد برود در زمین دشمن بجنگد دورههای مفصل ببیند و کلاس برود تا رشد کند و با بینش وارد شود نه این که فراخوان داده شود که کی میآید برویم در زمین دشمن.
لشکرهای شکست خورده
ما مشاهده میکنیم با برگزاری دورههای چهار جلسه و سه جلسه، بعضا دو جلسه و حتی تک جلسه شخص را میخواهند وارد زمین دشمن بکنند. یک جلسه میگذارند و یک جزوه بیست صفحهای به طرف میدهند با آموزش نصب فیلترشکن با اینکه چگونه در توییتر اکانت درست کنید و چگونه کپشن بزنید و...؛ اینکه نشد کار.
بچهی پانزده و شانزده ساله و بیست ساله را بر میدارند میبرند در آن فضا. این شخص مجرد با آن محیط فاسد توییتر که خیلیها فکر می کنند توییتر یکی از سالمترین محیطها هست. در توییتر بازیگرها و ستارههای فیلمهای غیر اخلاقی به شدت فعال هستند.(احتیاج به سند دارد) زیرا توییتر هیچ منعی برای توضزع محتوای مستهجن ندارد. اینستاگرام با این همه فساد و فحشا، به پخش فیلمهای مستهجن اجازه نمیدهد. کسی هم پخش کند جلویش را میگیرد و حذف میکند. توییتر حتی مانع پخش فیلم و عکس مستهجن نمیشود. بخاطر همین آن بازیگرها خیلیهایشان فقط در توییتر حساب کاربردی درست میکنند. خب شما هم یک بچه پانزده یا بیست ساله را فرستادی در این فضا. این بنده خدا مجرد هم هست. بچه مسجدی هم هست. شما فکر نمیکنید شیطان این شخص را وسوسه میکند. شما فکر نمیکنید مدیر توییتر امکان داره یک صفحه پیشنهادی برای این شخص بفرستد و این فرد برود در آن جا و غرق شود.
رسا: با توجه به این که این فضا باید مدیریت شود، چه نهادهایی صلاحیت مدیریت این کارها را دارند؟
کهوند: صلاحیت این کار باید در اختیار حوزه و نهادهای حوزوی و سپاه باشد. این دو دستگاه صلاحیت این کار را دارند. دفتر تبلیغات، سازمان تبلیغات، جامعه الزهرا، مرکز مدیریت حوزههای علمیه برادران و همچنین سپاه و بسیج. اینها صلاحیت دارند کار را مدیریت کنند.
رسا: دلیل شما برای فیلترینگ اینستاگرام چیست؟
کهوند: ما با اندروید و ویندوز هم مخالف هستیم. اینکه چرا کمتر درباره ویندوز و اندروید صحبت میشود بخاطر این هست که بسیج افکار اینجا کمتر ضربه میخورد. و الا شما وقتی اینترنت ایرانی هم استفاده کنید ولی سیستم عامل، سخت افزار، دیتاسنتر و آنتی ویروس برای آمریکا باشد، اینها یعنی جاسوسی، یعنی ناامنی اطلاعات. پس فقط اینستاگرام نیست.
بزرگترین منکر جهان اسلام، ولایت طاغوت است. اگر هر مجتهدی بالاتر از این منکر سراغ دارد معرفی کند. پذیرش ولایت طاغوت بزرگترین منکر است. و بزرگترین معروف این هست که تلاش بکنید ولایت، ولایت خدا و ولایت اهل بیت خدا باشد.
دلیل اینکه با اینستاگرام مخالف هستیم این هست که ولایت طاغوت است. چرا ولایت طاغوت است؟ زیرا رئیس اینستاگرام آدام موسری اسرائیلی هست. بالا دستی اینستاگرام که فیس بوک است، رئیس آن زاکربرگ صهیونیسم است که در سال 2011 تأثیرگذارترین یهودی جهان شد و در سال 2012 به انتخاب روزنامه اورشلیم پست اسرائیل چهارمین صهیونیسم تأثیرگذار جهان شد. سال 2013 شریل سندرز هشتم می شود، آن زمان معاون زاکربرگ بود. [2]
بسیاری گمان میکنند عمدهی سهام فیس بوک برای زاکربرگ و بعد او جان کوم است. بسیاری از سایتهای خارجی این را زدند. یعنی نوشتهاند که چند میلیون سهام برای زاکربرگ هست و او بزرگترین سهام را دارد. با توجه به تحقیقاتی که ما کردیم متوجه شدیم که سهام کلاس A که در هیئت مدیره حق رأی دارند در اختیار چند تا شرکت اقتصادی مثل BlackRock، State Street، Fidelity ، Morgan Stanley، Thomas Rowe Price است. یعنی شرکتهایی که عمده سهام نه تنها فیس بوک بلکه توییتر، یوتیوب، اینستاگرام، اپل، ماکروسافت را دارند.
بیش از 70 درصد سهام کلاس A فیس بوک در اختیار اینها هست. این شرکتها در سایر حوزههای فناوری هم سهامدار هستند. مثلا State Street بزرگ ترین سهامدار شرکت Lockheed Martin است. شرکت لاکهید مارتین الان بمبهایش در یمن دارد زمین می خورد. State Street از سهامداران برتر General Motors هم است.
بزرگترین سهامدارهای شرکتهای Sony، Time Warner، Walt Disney ، Paramount Pictures ، 20TH Century Fox، Universal Studios که بزرگترین تولید کننده های فیلم، موسیقی، انیمیشن، بازیهای ویدئویی هستند؛ اینها همه یهودی هستند و هم اینک با مسلمانان میجنگند؛ هم جنگ نرم و هم جنگ سخت.
رسا: آیا پیامرسان دیگری میتواند جای سرویسهای خارجی را بگیرد؟ پیشبینی شما چیست؟
کهوند: متاسفانه نوع مدیریت پیامرسانهای داخلیمان منفعت را میبینند تا فرهنگ. میگویند ما الان که میخواهیم افراد را جذب کنیم، باید فضا را رها کنیم. این یک نگاه غلط است که در این دوستان وجود دارد. بنده صرفا در یک پیامرسان بین پیامرسانهای داخلیمان به اسم «ایتا» دغدغه فرهنگی دیدم. یعنی واقعا این پیامرسان برای فرهنگ درست شده است. برای همین محتواهای مستهجن و مبتذل و همچنین کانالهای مسئلهدار را حذف میکند. با اینکه این کار برای پیامرسان پر هزینه هست، حتی کانالهای پر مخاطب را هم حذف میکند.
یک مشکلی هم ما داریم آن هم اینکه دوستان انقلابی ما که تولید محتوا میکنند، پیامرسانهای داخلیمان را رها کردهاند. الان تهدیدات سرویسهای خارجی دارد سر ریز میکند به سرویس داخلی. جنگ فقط در پیامرسانهای خارجی نیست بلکه در پیامرسانهای داخلی هم هست. باید در سرویس داخلی حتی بیشتر از پیامرسانهای خارجی تولید محتوا کرد. اینجا حتی میشود عملیات آشکار ایجابی هم انجام داد. در واقع متاسفانه دوستان انقلابی ما این عرصه را رها کردند.
[1]. http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=29126#13
[2]. https://www.jpost.com/jewish-world/jewish-features/the-worlds-most-influential-jews-1-10<
دانلود 0.48MB | docxارتباط با پشتیبان دوره
تصویری
00:10:24 / 72MB
|
تصویری
00:08:49 / 57MB
|
تصویری
00:08:24 / 58MB
|
تصویری
00:09:44 / 79MB
|
تصویری
00:10:26 / 64MB
|
تصویری
00:11:59 / 74MB
|
تصویری
00:10:46 / 63MB
|
تصویری
00:10:11 / 80MB
|
تصویری
00:11:04 / 55MB
|
تصویری
00:08:36 / 31MB
|
تصویری
00:07:19 / 32MB
|
تصویری
00:09:59 / 49MB
|
تصویری - بخش دوم
00:17:24 / 88MB
|
تصویری
00:17:24 / 88MB
|
تصویری - بخش اول
00:12:00 / 62MB
|
تصویری
00:19:46 / 83MB
|
تصویری
00:13:40 / 99MB
|
تصویری
00:15:56 / 127MB
|
تصویری
00:10:35 / 101MB
|
تصویری
00:11:07 / 90MB
|
تصویری
00:10:43 / 78MB
|
تصویری
00:18:06 / 78MB
|
تصویری
00:14:57 / 87MB
|
تصویری
00:12:04 / 85MB
|
تصویری
00:16:23 / 100MB
|
تصویری
00:14:58 / 95MB
|
تصویری
00:14:06 / 103MB
|
دریافت فایل کتاب
7MB
|
دریافت فایل کتاب
930KB
|
دریافت فایل متنی
48KB
|
دریافت فایل متنی
496KB
|